Një fillim i mbarë i mendimit shqiptar evropian

Libri “Europa e së nesërmes”, i studiuesit Ardit Gjinali, dëshmi se shkolla e mendimit shqiptar evropian po natyralizohet në Shqipëri


Nga Enver Hoxhaj

Rritja dhe kultivimi i i mendimit evropian nuk është një rrugëtim i lehtë në Balkanin Perëndimor. Veçmas kjo praktikë e të menduarit bëhet e vështirë edhe sot e këtë ditë në Shqipëri, kur kihet parasysh epoka e sundimit pesëshekullor osman dhe periudha prej pesë dekadave e regjimit të kuq atje.
Tranzicioni i Shqipërisë vazhdon të ecë duke bartur pluhurin e të gjitha mbetjeve prej sundimeve të kaluara dhe efektet e saj vazhdojnë të ndihen që nga institucionet shtetërore e partiake e deri te ato arsimore, kulturore e shëndetësore, nga familja e deri te shoqëria, nga sundimi i ligjit e deri te infrastruktura e gjithmbarshme e vendit.

Duke e lexuar librin “Filozofia e gjeopolitikës” të studiuesit të ri, Ardit Gjinali, nuk mund të mos mbetesh i ngazëllyer se shkolla e mendimit shqiptar europian po natyralizohet edhe në vendin ku e kaluara vazhdon të mbetet ende e sotme.

Të shkruash sot në Shqipëri për Bashkimin Europian, për proceset e tij dhe për rajonet e mbetura ende jashtë dhe në kërkim të këtij integrimi, siç është Ballkani Perëndimor, do të thotë dhe mbi të gjitha të shkruash për të ardhmen e mendimit shqiptar evropian, për perspektivën dhe normalitetin e teorive të mendimit të cilat duhet të natyralizohen nga të drejtat e njeriut e deri te proceset integruese europiane e euroatlantike të vendit.

Shkrimet “ekskursione” të mendimit europian të Ardit Gjinalit, ashtu siç i konceptoj unë, sado që në shikim të parë duken të lira për nga lidhshmëria e mendimit, ato kanë një kohezion të fuqishëm që rrjedhin nga qendra e Bashkimit Europian, siç është Brukseli, Berlini apo Parisi dhe shpërndahen natyrshëm nëpër ish-hapësirat evropiane, ku deri dje kanë sunduar diktaturat e kuqe, siç është Polonia, Çekia, Sllovakia, Ukraina e deri te Gjeorgjia.

Kjo shëtitje e mendimit europian si filozofi e shkollës perëndimore përmbledh me sukses proceset dhe problematikat përgjatë rrugëve të integrimit, duke u ndalur në hapësira të caktuara, edhe me tone të një gjykimi të ngarkuar emocional.

Nga “Proceset e Berlinit” e deri te Indo-Paqësori, libri sjell një qasje plot vizion dhe njohuri, nga një vëzhgues që kërkon të konfigurojë përmes rreshtave gjeopolitikën e sotme.

Shqipëria kishte dhe ka nevojë të ngutshme për procese integruese rajonale e europiane. Dhe në këtë rast deri sa jam duke shkruar për shkollën shqiptare evropiane të mendimit më bie ndërmend detyra e vështirë e SPAK- ut në Shqipëri, e cila po mundohet të promovojë për herë të parë në krejt historinë e Shqipërisë një drejtësi të paanshme e të pavarur.

I ndodhur ndërmjet këtyre dy botëve, një shtet dhe një shoqëri që nuk ka patur kurrë më parë një drejtësi të pavarur, duke u rrëqethur, s’mund të mos i gëzohem përpjekjeve serioze të Arditit për të nesërmen e Evropës.

Sepse rruga e Shqipërisë drejt Bashkimit Evropian, nuk është rrugë që kalon nga Greqia apo Italia për në Bruksel e as nga aeroporti i Tiranës drejt Brukselit.

Bashkimi Evropian fillon dhe mbaron duke kaluar vetëm nëpër Shqipëri.

Pjesa tjetër e kësaj bashkësie shtetesh nuk është gjë tjetër, pos një mundësi më shumë për zhvillim, rekreacion, tregti, shkollim, turizëm, dashuri e çka jo tjetër.

Avokatja e Popullit: Duhet një bashkëpunim i koordinuar për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve

Avokatja e Popullit nënvizoi rolin e rëndësishëm të monitorimit dhe ndërhyrjes në rastet kur të drejtat e fëmijëve shkelen ose…

Global 360

COP29 – Dhjetëra liderë botërorë fillojnë fjalimet dhe negociatat për ndryshimet klimatike

Dhjetëra liderë do të mbajnë sot fjalime në Konferencën e OKB-së për Ndryshimet Klimatike, që po zhvillohet në Azerbajxhan duke…

Diplovista

Çështja e emigracionit, Rama për ‘Il Giornale’: Evropa duhet bashkohet rreth një plani të qartë strategjik

Kryeministri Edi Rama ka dhënë një intervistë për median italiane “Il Giornale”. Ai komentoi marrëveshjen për emigrantët me Italinë si…

Gjeopolitika

Pika të zeza apo të ndritshme?

Viti 2024 duket që do të shënjohet nga luftrat dhe zgjedhjet, të cilat do të ndikojnë në fatin e një…

OPED

Bektashizmi dhe Shqipëria!

Historia e Bektashinjve është historia e qëndresës ndaj dhunës, gjatë pushtimit fatal të Perandorisë Turke

Profil

Një Lider i ri në Diplomaci dhe Fuqizimin e Rinisë

Ambasador Rinor i NATO-s për Shqipërinë, Ambasador Global për Paqen për Kombet e Bashkuara dhe Këshilltar Rinor për OSBE-në

Masmedia

Avokatja e Popullit: Duhet një bashkëpunim i koordinuar për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve

Avokatja e Popullit nënvizoi rolin e rëndësishëm të monitorimit dhe ndërhyrjes në rastet kur të drejtat e fëmijëve shkelen ose…