Misioni parazgjedhor i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE) pas takimeve në Tiranë doli me raportin e publikuar në faqen zyrtare të këtij institucioni, ku thuhet se delegacioni shpreson që zgjedhjet parlamentare të 11 majit në Shqipëri do të konfirmojnë orientimin demokratik të vendit.

Një delegacion me katër anëtarë nga Asambleja Parlamentare e Këshillit të Europës (PACE), i udhëhequr nga Simone Billi (Itali, ECPA), zhvilloi një vizitë paraelektorale në Shqipëri më 3-4 prill 2025 për të vlerësuar fushatën elektorale dhe klimën politike para zgjedhjeve parlamentare të 11 majit 2025.

Raporti nënvizon se delegacioni paraelektoral i PACE identifikoi disa sfida që duhet të adresohen për të siguruar procese demokratike dhe zgjedhje të drejta dhe konkurruese.

“Lufta kundër korrupsionit është një objektiv i rëndësishëm dhe i lavdërueshëm. Megjithatë, është e rëndësishme që ajo të mos perceptohet si ndërhyrje në natyrën demokratike të procesit zgjedhor duke favorizuar një parti politike mbi një tjetër, pasi kjo mund të dëmtojë besimin e publikut në luftën kundër korrupsionit dhe besimin në procesin zgjedhor”, thuhet në raport.

Delegacioni i PACE, sipas raportit, dëgjoi se në Shqipëri ekziston një kulturë e rrënjosur e konkurrencës politike “fituesi merr gjithçka”, ku qëllimi nuk është të inkurajohet bashkëpunimi i ardhshëm, por të minimizohet pushteti i konkurruesve, duke lënë pak hapësirë për dialog konstruktiv në të ardhmen.

Delegacioni theksoi se, për herë të parë, Shqipëria do të përdorë votimin jashtë vendit. Ndërsa ky është një hap pozitiv drejt zgjedhjeve më gjithëpërfshirëse, u shprehën shqetësime se kjo mund të favorizojë partitë më të mëdha dhe tradicionale dhe mund të ndikojë në rezultatin e zgjedhjeve.

Delegacioni shprehu shqetësim për akuzat për kufij te paqarte mes partive politike dhe shtetit. “U morën informacione për presionin që ushtrohet nga partia në pushtet, ndonjëherë direkt dhe ndonjëherë më indirekt, mbi funksionarët civilë që varen nga puna në shtet. Kjo shton më tej deformimin e kushteve të barabarta. Delegacioni gjithashtu dëgjoi se blerja e votave – e pranishme edhe në zgjedhjet e kaluara – mbetet endemike në zonat rurale dhe më pak të zhvilluara (përfshirë metoda indirekte si stimuj në cash, kredi me interes 0 përqind, etj.). Delegacioni kërkon që të gjithë aktorët politikë të terhiqen nga këto praktika. Të gjitha akuzat duhet të hetohen siç duhet”, thuhet në raport.

Delegacioni vëren se liderët e partive ushtrojnë kontroll të fortë mbi listat e partive, gjë që kufizon demokracinë e brendshme.

Raporti trajton edhe tema të mungesës së debatit të vërtetë politik, pjesëmarrjen e të rinjve apo përqendrimin e pronësisë së mediave në duar të grupeve private të afërta me partitë politike.

“Bashkëbiseduesit shprehën besim në aftësinë e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve për të punuar në mënyrë transparente dhe në bashkëpunim me shoqërinë civile”, thuhet në raport.

Delegacioni i PACE-it u trishtohet të mësojë se nuk do të ketë vëzhgim në shkallë të gjerë nga vëzhguesit e shoqërisë civile në qendrat e votimit në ditën e zgjedhjeve, pasi kjo mund të zvogëlojë transparencën e procesit zgjedhor, ndërkohë që disa bashkëbisedues shprehën shqetësime për presionin ndaj votuesve dhe intimidimin në ditën e zgjedhjeve.

Delegacioni shprehet se disa nga këto çështje mund të jenë të vështira për t’u adresuar para ditës së zgjedhjeve, por i bën thirrje autoriteteve dhe të gjitha palëve të përfshira në zgjedhje që të merren me ato që ende mund të zgjidhen.

Në Tiranë, delegacioni u takua me Kryetaren e Kuvendit, liderët dhe përfaqësuesit e grupeve kryesore parlamentare dhe partive kryesore jashtëparlamentare, si dhe me anëtarët e delegacionit shqiptar në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE). Gjithashtu, ata zhvilluan takime me Kreun dhe Zëvendës-Kreun e Misionit të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të OSBE/ODIHR, Komisionerin Shtetëror të Zgjedhjeve dhe anëtarë të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, përfaqësues të komunitetit diplomatik, shoqërisë civile dhe medias, përfaqësues të Agjencisë Shqiptare të Medias, Agjencisë për Media dhe Informacion, si dhe Struktura e Posaçme e Byrosë Kombëtare të Hetimit për Luftën kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar.

Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës (PACE) – që përfaqëson deputetë nga 46 shtete evropiane – po vëzhgon zgjedhjet në Shqipëri si pjesë e dialogut të saj pas-monitorues me vendin. Një delegacion i plotë i Asamblesë prej 22 anëtarësh, i shoqëruar nga ekspertë ligjorë të Komisionit të Venecias, do të udhëtojë në vend për të vëzhguar votimin më 11 maj, si pjesë e një misioni ndërkombëtar të vëzhgimit të zgjedhjeve, së bashku me ODIHR-në dhe delegacione nga Asambleja Parlamentare e OSBE-së dhe Parlamenti Evropian. PACE do të diskutojë përfundimet e tij në kohën e duhur.

Burimi ATSH