Nga BUJAR QESJA
Mjeshtër i Madh

Një njeri i qetë, pa i tërhequr vëmëndjen kërkujt, lëviz nëpër qytet, i ndjerë mirë me mënyrën e tij të jetesës dhe përshtatshmërisë. Pëlqen natyrën, detin, ajrin e pastër, kodrat rrethuese të Durrësit, kulturën dhe historinë e qytetit. Si poet, këto janë lëndë e parë. Pasi përmbi këto i pëlqejnë njerëzit, komunikimi me ta, por pa humbur natyrën dhe karakterin, që ulen aq bukur dhe ëmbël në profilin e tij.

Ruzhdi Gole. Vlonjati 73 vjeçar, ka vite e vite, që ka ndërruar detin Jon me detin Adriatik. Me Durrësin lidhi jetën, krijoi familjen dhe sido që të vij puna dhe finalen e ka këtu. Mbaroi për gjuhë letërsi dhe provoi Mirditën për tetë vite. Punoi mësues, profesion të cilin nuk e “tradhëtoi” deri në fund.

Ruzhdiu krijoi familje me Ermira Kërtushën, vajzën e artistit të njohur të këngës Qemal Kërtusha dhe u shtuan me një djalë dhe me një vajzë. Zaira mbaroi për ekonomi dhe punon në Gjermani, ndërsa Redi i angazhuar në informatikë.

Më duhej ky prezantim, për të prekur sadopak staturën e Ruzhdi Goles, këtij rrënjë hedhësi të poezisë. Si pa kuptuar Gole, tashmë profesionist i vargjeve, është vendosur në tunelin e thellë të krijimtarisë, tunel që e ndriçon me forcën e pasionit dhe talentit. Përkushtimi ndaj poezisë, është më shumë se frymëmarrje, duke e mbajtur të gjallë jetën me jetën e krijimtarisë.

Qetësia dhe maturia, janë siguri për fuqinë shprehëse të vargut, duke e veshur me talentin e rrallë dhe thjeshtësinë e meditimit. Mund të gaboj në shifra, nëse këmbëngul që ka botuar 18 libra me poezi, pasi nuk është ky qëllimi i këtij shkrimi. Di që vëllimi i parë poetik, është bërë në moshën 24 vjeçare.

Titulli : “Maji i zambakëve”. Di dhe jam i sigurtë, që botimi i fundit i këtyre ditëve është libri me poezi “Vesë prindërore”. Viti 2025. Dhe në harkun kohor të 49 viteve, që nis nga vëllimi i parë dhe deri tek “lindja” më e fundit, Gole i ka dhënë letërsisë shqipe 17 vëllime plus.

Më vjen që mirë personazhi im i tanishëm, ia shton vlerat kësaj e cila quhet publiçistika ime. Jetë e dëndur me ngjarje, me botime, më frymëzime, me përpjekje njerëzore dhe në fund i bindur në rrugën më të drejtë dhe më të mundshme që ndoqi.

Ruzhdi Golen, asnjëherë nuk e kam dëgjuar të thotë që jam më i miri poet, ndonëse është apo edhe mund të jetë. 19 libra gjerdan suksesi, që i qendrojnë hijshëm kostumit të krijimtarisë. Urtësia, thjeshtësia, maturia dhe mos ngutja, janë konvertuar në frymëzime që japin kolonën e stërzgjatur të botimeve.

Sebep për këtë ndërtim publiçistik, u bë libri me poezi i këtyre ditëve i Ruzhdi Goles me titull: “Vesë prindërore”. Temë e ndjeshme, e prekshme, me ngarkesë të madhe shpirtërore. Kur e di nga vjen, di edhe se nga të shkosh. Prindërit janë krijuesit e rrugës tonë dhe ne, veçse finishi i saj.

Dhimbshëm godet në vargjet e tij, që përcjellin nderim dhe homazh për prindërit, veçanërisht për të ndjeshmet nënat. Ah nëna! Ah nënat! Dhe frymëzuar nga nëna e tij, Ruzhdiu e kthen në simbol këtë fjalë, duke menduar në çast edhe unë për nënën time, për nënën tënde, për të gjitha nënat. Dhe kjo simbolikë është ndërtuar saktë, tërheqëse, me ngjyra të ndezura të poezisë, duke ngritur njëkohësisht kate në mjeshtërinë e thurjes së vargut, në mjeshtërinë artistike.

Në 64 faqe, që strehohen 46 poezi dhe krijohen 777 vargje, Ruzhdi Gole trondit muzën poetike dhe i shton bedena sigurie kështjellës së poezisë durrsake. Në poezinë “Perendi toke” lexojmë:

Nëna…
Perëndi e vetme
Në tokë, përherë rron.

Perënditë e tjera lindën më vonë…

Vendosa të studioj librin, ta nënvizoj, të bëj shënime. E kisha vendosur që do të merresha me të. Ia kisha detyrim Ruzhdiut, ndonëse këtë nuk ma kërkoi. Më kishte dhuruar para kësaj edhe vëllime të tjera, po për asnjërën nuk u ndala dhe i ishin spostuar krej padashje vëmëndjes time. Por kjo nuk do të ndodhte me “Vesë prindërore”, pasi u ndje edhe si detyrim human ndaj atyre, që na nxorrën në jetë dhe na bënë të aftë ta përballojmë atë.

Në vjerëshën “Prindërore”, Gole hidhet në krahët e mallit dhe mirnjohjes.

Vesa
E çdo mëngjesi
Përhera prindërit,

Vesa
e mbrëmjes
pikëlon nga prindërit?

Kur njihem me “Vesë prindërore”, bindem se suksesi i një vëllimi me poezi, nuk varet nga numuri i faqeve, por nga fuqia e mendimit, nga figuracioni që ngren lart synimin dhe qëllimin, forca e trasmetimit dhe emocioni i mesazhit.

Edhe në vjershën “Bindje”, Gole të fikson bindjen se nënat jetojnë, ata nuk i mbyllin sytë duke vështruar tërë kohën fëmijët e tyre.

Të gjithëve ua them,
Nuk ua them
Të gjithëve.

Vetmia
Asaj as mua
S’na bindet…

Në 46 vjershat janë ngritur himn për prindërit tanë, për nënat tona. Gole nuk është vetëm poeti, krijuesi, hartuesi i mendimit dhe ngritja lart e stekës së frymëzimit. Ai i ngjall të ikurit, i vendos pranë nesh dhe na nxit të vendosemi në prehërin e kujtimeve. Në poezinë “Endje, rreze” lexojmë:

Tek prehja mëngjesore e tyre/ nuk shkoj më herët/Prindërit shpejt/mund t’i/zgjoj…/pa dashur/ dhe të tjerët./Kur të përmendem/as hijen time s’do e gjej dot/mes luleve do gjej hirin e endjes…/Shpejt shkoj tek varrezat/ druhem mos nuk i gjej/më vonë aty prindërit/ata sot mund të dalin/shëtitje mëngjesi/me rrezet e para/ të qeshurat./Përmendem…/luleve gjej/ hirin e ri/ t’endjes.

Kam lexuar kritikat e çdo vëllimi të Ruzhdi Goles, e cila e ka pëshëndetur krijimtarinë e tij. Është trajtuar si një zë i veçantë në letërsinë bashkëkohore shqiptare. Është veçuar për stilin, figuracionin dhe risitë që sjell krijimtaria e tij. Dhe bindja ime bashkohet me ta, duke marrë shkas nga vëllimi i fundit dhe më i ri i Goles “Vesë prindërore”. Gole krijon dhe kullon art, por kullon edhe respekt, mirnjohje dhe bashkon njerëzoren me poezinë e tij.

“Degëz”

Përpiqem të kap dorën e mëmës
Kap hijen e saj, ajo më fanitet
Veç degëz ëndërr
Tani, nesër
Paskëtaj…

Përpiqem të kap dorën e mëmës…

Dhe kulmi i ndjeshmërisë njerëzore dhe poetike arrin tek poezia” Gurgullues”.

Shëtis në parkun/ku shplodhej/ime më,/dëgjoj gjithçka/ nuk shoh asgjë./Tiparet e saj gjelbërimi i fundit…/Mëma iku veç me hijen e saj/gjumjen e saj përgjithnjë/jo ecjen as shpuzën/as gurgullimat/e kumtit./Shplodhem në parkun/ku shëtiste/ime më./Shoh gjithçka…/Nuk dëgjoj/asgjë…

Ia kisha borxh, mos duhet thënë ia kemi borxh këtë plotësim poetik që i bën poezisë shqipe, duke qenë hapur ballas me pararojën e më të mirëve krijues në Durrës. Figuracionet që kanë rrënjë në kopshtin gjigand krijues të Ruzhdi Goles, të befasojnë me të papritura dhe godasin në shenjën, aty ku strehoen shpirtërat tanë. Ky është edhe misioni i poetit.

Po shkëpus copëza vargjesh dhe ngarkesa emeocionale, ku poeti shkarkon rrufetë e bindjeve dhe ngarkesave të tij.

Përkëdhel vertebrat hollake. Gishtat e natyrës/mall pambaruar, thurin një velencë/të mbulojnë/ mëmëzonjën. Duhet të jetojë gjatë/mëma ime/ më gjatë/se çka/ jetë.

Këtu afër/ më afër atje. Më gjatë/ nga ç’jetuat/ jetoni ju, Prindër.
Mbrëmësojnë/ sytë e mëmës. Me retë e thëra të fundmarsit. Ende/ bëj jetë/ milingone.

Rrugëve të qytetit, ecën një njeri i qetë, i përkëdhelur nga talenti dhe forca e fjalës –themel mendimi. 18 vëllime me poezi, me mijra, mbase milione vargje kanë dalë nga fabrika e mendimit. Dhe vazhdon e vazhdon të thur e thur vargje, për cilindo dhe për këdo. Frymëzimet nuk ndalen dhe marrin turravrapin në arën e pambarimtë të krijimit, forcës dhe talentit.

Gjithnjë në rrugëtimin e tij, i thjeshti, i miri, i urti dhe i mënçuri Ruzhdi Gole.