Nga Geron Kamberi

BOLONJA …UNIVERSITETI I PARË NË BOTË

Në këtë prag fillimi të vitit të ri akademik në Shqipëri dhe në shumë vende vetvetiu të shkon në mendje tek historia e krijimit të universitetit të parë në botë, që shtroi rrugën e një prej institucioneve jetëgjata të qytetërimit tonë…

Aktualisht sot në botë janë rreth 20,000 universitete por gjithmonë Universiteti i Bolonës(1088) me një moshë 936 vjecare së bashku me atë të Parisit(1160),Salamankës (1218) Padovas(1222), Napolit (1224), Tuluzës(1226),Sienës(1240)Valladolidit(1241),Murcias(1272) dhe Maceratës(1290) përbëjnë 10 universitet e para në botë që janë shndërruar në simbole .

Teksa jam përpjekur të ofroj një histori të shkurtër të krijimit te Univesitetit te Bolonjes besoj se rikthimi tek ideja e origjina e universitetit është një përpjekje për të njohur vlerën e tij si institucion për ato kontribute që kanë dhënë e po jep përgjatë rrjedhave të kohes….

SI U KRIJUA UNIVERSITETI I BOLONJËS

Universiteti i Bolonjës (italisht: Università di Bologna, UNIBO është një universitet kërkimor publik që ndodhet në qytetin e Bolonjës në Itali. Ai u themelua në vitin 1088 nga një shoqatë e organizuar studentësh (Studiorum)dhe është universiteti më i vjetër në botë që vazhdon të funksionojë pa ndërprerje që prej krijimit të tij ashtu sikurse është institucioni i parë që ka dhënë diplomat e para . Edhe fjala universitet e ka prejardhjen nga Bolonja ku pr herë të parë u përdor si emër për të shënuar një shkollë të lartë me emërtimin latin Universitas Bononiensis- Universiteti i Bolonjës. Universiteti ka moton Petrus ubique pater legum Bononia mater (latinisht)- Shën Pjetri është kudo babai i ligjit, Bolonja është nëna e saj) Në këtë universitet studiojnë 90,000 studentë, duke qenë një nga universitetet më të mëdha në Europë.Ai ishte institucioni i parë arsimor që përdori termin universitas për korporatat e studentëve dhe mjeshtrave(master) mësimdhënës në shek XI duke emërtuar me këtë rast vetë institucionin e veçanërisht shkollën juridike(Legis Scuolae) të vendosur në Bolonja .Stema e universitetit mban moton, Alma Mater Studiorum (“Nëna ku ushqehemi me studime”).Universiteti i Bolonjës ka filiale të tij me kampuse të vecanta në qytetet e Cesenës, Forlì, Ravenës dhe Riminit dhe një jashtë vendit në qytetin e Buenos Aire-it, Argjentinë. Gjithashtu ai ka një shkollë ekselence të quajtur Kolegji i Lartë i Bolonjës(Collegio Superiore di Bologna) dhe Shtëpinë Botuese të njohur si Bologna University Press. Universiteti është institucioni ku në shek XIII gruaja e parë në botë Betissia Gozzadini(23.07.1209- 02.11.1261) arriti të merrte një diplomë universitare në fushën e jurisprudencës dhe gjithashtu u bë pedagogia e parë femër në botë që jepte mësim në një universitet në periudhën e mesjetës.Ndërkohë po në këtë universitet në shek XVIII u doktorua Laura Bassi (29.11.1711-20.02.1778) , që ishte gruaja e parë në botë që merrte gradën Doktor e Shkencave në shkencat e natyrës dhe pedagogia e parë që kishte një pozicion me rrogë si profesoreshë universiteti..Edukimi dhe intelekti i Bassit u vu re nga Prospero Lambertini, i cili u bë Arqipeshkv i Bolonjës në 1731 (më vonë Papa Benedikti XIV). Lambertini u bë mbrojtësi zyrtar i Bassit. Ai organizoi një debat publik midis Bassit dhe katër profesorëve nga Universiteti i Bolonjës më 17 prill 1732.Në 1732, Bassi, njëzet vjeç, mbrojti publikisht dyzet e nëntë tezat e saj mbi Philosophica Studia në Sala degli Anziani të Palazzo Pubblico. Universiteti i Bolonjës i dha asaj një diplomë doktorature më 12 maj. Ajo u bë gruaja e parë që mori një doktoraturë në shkencë dhe gruaja e dytë në botë që fitoi një doktoraturë në filozofi pas Elena Cornaro Piscopia në 1678, pesëdhjetë e katër vjet më parë. Ajo ishte deri atëherë e njohur gjerësisht si Bolognese Minerva.Më 29 tetor 1732, Senati dhe Universiteti i Bolonjës dhanë kandidaturën e Bassit, dhe në dhjetor ajo u emërua profesoreshë e filozofisë natyrore për të dhënë mësim fizikën. Ajo u bë lektorja e parë grua me rrogë në botë, duke filluar kështu karrierën e saj akademike. Ajo ishte gjithashtu gruaja e parë anëtare e çdo institucioni shkencor, kur u zgjodh në Akademinë e Shkencave të Institutit të Bolonjës në 1732.Universiteti i Bolonjës( UNIBO) pati një rol qendror në zhvillimin e shkencave gjatë periudhës së Rilindjes Italiane, ku aty studoi dhe punoi Nikolla Koperniku(14.02.1473-24.05.1543) si dhe shumë matematikanë të tjerë të rilindjes.Universiteti i Bolonjës në shek XI, sic ishte karakteristike për periudhën e Mesjetës u ngrit rreth shoqatave apo shoqëritë të ndihmës reciproke për studentët e huaj apo sic njiheshin me emrin si Universitates Scholariumm.Këto ishin shoqëri që u ngritën në shumë qytete të Europës mesjetare për të mbrojtur studentët e huaj që mësonin në shkollat e manastireve( Scuola Monasticae apo katedraleve( Scuola Cathedrale) për teologji , të cilat ishin të vetmet institucione arsimore në të atë periudhë duke patur parasysh rolin e peshën që kishte kisha. Studentët që vinin nga vende apo qytete të tjera për të mësuar në këto shkolla ishin të grupuar sipas kombësisë së tyre ( nationes) por shpesh ata bëheshin subjekt ndëshkimesh nga Këshillat e Qyteteve, që në bazë të ligjeve që kishin zbatonin mbi ata ndëshkime kolektive kur kryenin ndonjë krim apo merrnin borxh dhe nuk e kthenin. Pasi krijuan shoqatën e tyre me emrin Universitates Scholariumm ata punësuan më pas profesorë apo mësimdhënës nga shkollat laike ose kishtare të qytetit në mënyrë që të mos mësonin vetëm teologji por edhe lëndë të tilla si artet liberale (artes liberales – liberalia) ku përfshiheshin shtatë lëndët( Septum Artes Liberales) në kuptimin e lashtë dhe mesjetar që u ndanë në Trivium(retorikë, gramatikë dhe logjikë), dhe në Quadrivium(astronomisë, aritmetikës, gjeometrisë dhe muzikë), drehtësi dhe artin e të shkruarit (ars dictaminis). Në atë periudhë leksionet mbaheshin në shkolla të quajtura Scholae. Me kalimin e kohës, studiuesit e ndryshëm vendosën të formojnë një shoqatë më të madhe që u emërtua me emrin Studium ose universitet. Në këtë kuadër Studiumi u rrit si shoqatë duke pasur një pozicion të fortë në negociatat kolektive me qytetin ku ushtronte aktivitetin, pasi deri atëherë nxirrte të ardhura të konsiderueshme nëpërmjet vizitave të studentëve të huaj, të cilët do të largoheshin nëse nuk trajtoheshin mirë. Si rrjedhojë studentët e huaj në Bolonja morën të drejta më të mëdha dhe ndëshkimeve kolektive iu dha fund. Nga ana tjetër profesorët e universitetit punësoheshin , pushoheshin nga puna apo u përcaktohej paga nga një këshill i zgjedhur prej dy përfaqësuesish nga çdo “komb” studentor që drejtonte institucionin, ku vendimet më të rëndësishme kërkonin shumicën e votave nga të gjithë studentët për t’u miratuar. Profesorët gjithashtu mund të gjobiteshin nëse nuk e përfundonin mësimin në kohë, ose nuk plotësonin lëndën deri në fund të semestrit. Një komitet studentor i njohur me emrin “Denoncuesit e Profesorëve”( Denuntia Doctorae, i mbante nën kontroll dhe raportonte çdo sjellje të keqe. Nga ana e tyre profesorët kishin formuar Kolegjin e Doktorëve (Collegae Doktorum )në çdo fakultet të duke siguruar të drejtat e tyre për të vendosur tarifat e provimit dhe kërkesat për marrjen e diplomës. Përfundimisht, qyteti i Bolonjës dha fund kësaj marrëveshjeje mes studentëve e profesorëve duke paguar profesorët nga të ardhurat e taksave të qytetit dhe duke e bërë atë një universitet publik . Që nga ajo periudhë Universiteti i Bolonjë( UNIBO) është shquar për mësimin e tij të kanoneve dhe të së drejtës civile

ZHVILLIMI.PËRGJATĒ HISTORISĒ

Universiteti i Bolonjës filloi të merrte formë në fund të shekullit të 11-të, kur profesorët e gramatikës, retorikës dhe logjikës filluan të zbatoheshin në drejtësi. Në 1158, me Costitutio Habita nga Federico I, puna kërkimore e universitetit filloi të ishte e pavarur nga çdo pushtet tjetër.Që nga ai moment, fama e Bolonjës dhe Universitetit të saj u përhap në të gjithë Evropën dhe u bë destinacioni i shumë të ftuarve të shquar, si Thomas Becket, Albrecht Dürer, Carlo Borromeo, Torquato Tasso, Carlo Goldoni, Pico della Mirandola, Leon Battista Alberti dhe Nicolò. Koperniko, i cili studioi këtu drejtë pontifikale, duke nisur ndërkohë vëzhgimet e tij astronomike.Duke filluar nga shekulli XIV, krahas shkollave juridike, u zhvilluan edhe shkollat e artistëve, pra studentë të mjekësisë, filozofisë, matematikës, astronomisë, logjikës, retorikës dhe gramatikës, duke futur përfundimisht në vitin 1364 mësimin e Teologjisë.Në këtë periudhë disa personalitete si Dante Alighieri, Francesco Petrarca dhe Guido Guinizelli kryen disa nga studimet e tyre në këtë qytet. Mësimet e greqishtes dhe hebraishtes u prezantuan në shekullin e 15-të dhe më vonë, në shekullin e 16-të, ai i “magjisë natyrore”, që do të thoshte shkencën eksperimentale.Dy figura përfaqësuese të kësaj fushe ishin Ulisse Aldrovandi, i cili zhvilloi teori themelore në Farmakope dhe në studimin e kafshëve dhe fosileve, dhe Gaspare Tagliacozzi, i cili bëri vëzhgimet e para të kirurgjisë plastike. Megjithatë, Bolonja përjetoi periudhën e saj të artë të mjekësisë gjatë shekullit të 17-të, kur Marcello Malpighi filloi të adoptonte mikroskopin për kërkimin e tij të anatomisë. Me Revolucionin Industrial, Universiteti promovoi zhvillimin shkencor dhe teknologjik, falë edhe studimeve të kryera nga Luigi Galvani, një nga themeluesit e inxhinierisë moderne elektrike, dhe më vonë gjatë Unifikimit Italian, kur universiteti jetoi një periudhë të mëtejshme përmirësimi falë figura të tilla si Giosuè Carducci, Giovanni Pascoli, Augusto Richi dhe Augusto Murri. Sot, Universiteti dhe Bolonja janë një entitet i pandashëm që i gjen rrënjët në marrëdhëniet e ngushta shekullore midis institucioneve dhe qytetit

TERMI ALUMNI DHE ORIGJINA NGA UNIVERSITETI I BOLONJËS

Termi Alumni që përdorim sot për të përkufizuar ish- studentët e një universiteti e ka origjinën nga fjala latine Alumnus dhe është shumësi i kësaj fjale në gjuhën latine që do të thotë “ bijtë apo nxënësit e një institucioni” që në këtë rast është një kolegji, universiteti ose të cilin ai/ajoa e ka ndjekur ose është diplomuar në të. Nga e njëjta rrënjë fjale është mbiemri almus “ushqyes “, që gjendët në frazën Alma Mater, që do të thotë “ nëna që të ushqen” .Kjo është një frazë alegorike latine që përdoret aktualisht për të identifikuar një shkollë, kolegj ose universitet që dikush e ka ndjekur më parë. Fraza është përkthyer në mënyra të ndryshme por lidhet me faktin se një institucion edukimi ( shkollë, kolegj, universitet ) ofron ushqim intelektual për studentët e saj. Termi Alumni hyri në përdorim akademik kur Universiteti i Bolonjës( themeluar ne 1088) miratoi moton e tij Alma Mater Studiorum (“nëna që na ushqen me dije) Ky term që përdoret sot si moto e këtij universiteti për të festuar statusin historik si universiteti më jetëgjatë në botën perëndimore që ka vazhduar pa ndërprerje aktivitetin e tij.

ORGANIZIMI SI RISI E UNIVERSITETIT TË BOLONJËS

Në vitin 1971, Benedetto Marzullo në shoqëri me Umberto Eco, Renato Barilli, Adelio Ferrero. themeluan në kuadër të Fakultetit të Letërsisë dhe Arteve DAMS (akronimi i disiplinës delle arti, della musica e dello spettacolo, “Dicipline of Arts, Musics and Performance”). Ishte kursi i parë i këtij lloji që hapej në Itali. Në ditët e sotme universiteti ofron 101 diploma të ndryshme “Laurea” ose “Laurea breve” të nivelit të parë (tre vite kurse), të ndjekura nga 108 diploma “Laurea specialistica” ose “Laurea magistrale” të nivelit të dytë (dy vjet). Megjithatë 11 kurse të tjera kanë ruajtur rregullat e mëparshme të “Laurea specialistica a ciclo unico” ose “Laurea magistrale a ciclo unico”, me vetëm një cikël studimi pesëvjeçar, përveç mjekësisë dhe stomatologjisë, të cilat kërkojnë gjashtë vite kurse. Pas “Laurea” mund të arrihet Master i nivelit të parë (diplomë njëvjeçare, e ngjashme me një diplomë pasuniversitare). Pas arritjes së diplomave të nivelit të dytë, mund të vazhdohet në Master të nivelit të dytë, shkolla specializimi (rezidencë) ose doktorata kërkimore (PhD). 11 shkollat (që zëvendësojnë 23 fakultetet ekzistuese) janë 1)Shkolla e Bujqësisë dhe Mjekësisë Veterinare ( Scuola di Agricultura e Medicina Veterinarua) , 2)Shkolla e Ekonomisë, Menaxhimit dhe Statistikave 3)Shkolla e Inxhinierisë dhe Arkitekturës 5)Shkolla e Gjuhëve të Huaja dhe Letërsisë, Interpretimi dhe Përkthimi 4)Shkolla e Drejtësisë 6)Shkolla e Arteve, Shkencave Humane dhe Trashëgimisë Kulturore 7)Shkolla e Mjekësisë dhe Kirurgjisë 8)Shkolla e Farmacisë, Bioteknologjive dhe Shkencave Sportive 9)Shkolla e Shkencave Politike 10)Shkolla e Psikologjisë dhe Shkencave të Edukimit 11) Shkolla e Shkencave Universiteti është i strukturuar në 33 departamente (66 deri në vitin 2012), të organizuar nga fusha kërkimore homogjene që integrojnë aktivitetet që lidhen me një ose më shumë fakultet. Një departament i ri i historisë latine u shtua në vitin 2015. 33 departamentet janë: 1)Arkitekturë – DA 2)Trashëgimia Kulturore – DBC 3)Kimi “Giacomo Ciamician” – CHIM 4)Kimia Industriale “Toso Montanari” – CHIMIND 5)Artet – DARvipem 6)Farmaci dhe Bioteknologji – FaBiT 7)Filologji Klasike dhe Studime Italiane – FICLIT 8)Studime Filozofie dhe Komunikimi – FILCOM 9)Fizikë dhe Astronomi – DIFA 10)Shkenca Kompjuterike dhe Inxhinieri – DISI 11)Inxhinieri Civile, Kimike, Mjedisore dhe Materiale – DICAM 12)Inxhinieri Elektrike, Elektronike dhe Informacioni “Guglielmo Marconi” – DEI 13)Inxhinieri Industriale – DIN Interpretimi dhe Përkthimi – DIT 14)Gjuhët, Letërsitë dhe Kulturat Moderne – LILEC 15)Matematikë – MAT 16)Mjekësia Eksperimentale, Mjekësia Diagnostike dhe Mjekësia Speciale – DIMES 17)Psikologji – PSI 18)Shkenca Bujqësore – DipSA 19)Menaxhimi – DiSA 20)Shkenca Biologjike, Gjeologjike dhe Mjedisore – BiGeA 21)Shkenca Biomjekësore dhe Neuromotorike – DIBINEM 22)Studime Edukimi “Giovanni Maria Bertin” – EDU 23)Shkenca Bujqësore dhe Ushqimore – DISTAL 24)Ekonomik – DSE 25)Studime Juridike – DSG 26)Shkenca Mjekësore dhe Kirurgjike – DIMEC 27)Shkenca Mjekësore Veterinare – DIMEVET 28)Departamenti i Studimeve të Cilësisë së Jetës – QUVI 29)Shkenca Politike dhe Sociale – SPS 30)Shkenca Statistikore “Paolo Fortunati” – STAT 31)Sociologji 32)E Drejta Biznesi – SDE 33)Historia dhe Kulturat – DiSCi

ROLI SOCIAL I UNIVERSITETIT TË BOLONJËS

Në fillim të viteve 1950, disa studentë të Universitetit të Bolonjës ishin ndër themeluesit e revistës “il Mulino”( Mulliri). Më 25 Prill 1951 numri i parë i revistës u botua në Bolonjë. Në një kohë të shkurtër, “il Mulino” u bë një nga pikat më interesante të referencës në Itali për debatin politik dhe kulturor dhe vendosi marrëdhënie të rëndësishme editoriale në Itali dhe jashtë saj. Aktivitetet editoriale evoluan së bashku me rishikimin. Në vitin 1954 u themelua shtëpia botuese il Mulino (It. Società editrice il Mulino), e cila sot përfaqëson një nga botuesit më të rëndësishëm italianë. Krahas kësaj u iniciuan projekte kërkimore (duke u fokusuar më së shumti në institucionet arsimore dhe sistemin politik në Itali), të cilat përfundimisht çuan, në vitin 1964, në krijimin e Istitutit Carlo Cattaneo.( Instituto Carlo Cattaneo) për nder të filozfit , shkrimatot aktivitoste ,endimir libera lombard Carlo Cattaneo (15.06.1801-06.06.1869). Nga ana tjetër .Collegio Superiore di Bologna është një institucion ekselence brenda Universitetit të Bolonjës, që synon të promovojë meritat e studentëve përmes programeve të dedikuara mësimore. Institucioni u themelua në vitin 1998 si Collegio d’Eccellenza. Së bashku me Institutin për Studime të Avancuara(Instituto dio Studi Avanzati )është pjesë e Institutit për Studime të Lartë (lInstituto di Studi Superiori-ISS). Kolegji Superiore ofron një rrugë arsimore shtesë për studentët e regjistruar në një program diplome në Universitetin e Bolonjës, duke ofruar kurse të specializuara si pjesë e një kuadri ndërdisiplinor. Të gjithë studentëve të Collegio Superiore di Bologna u jepet një bursë për udhëtime dhe përfitime shtesë si ndihma e një profesori individual dhe akomodimi falas. Disa prej njerzëve të shquar që kanë studiuar në këtë universitet kanë qenë Petrarka , Marconi , Enzo Ferrari, Erazmi i Roterdamitr Carlo Goldoni ,Nikolla Koperbiku e Unmberto Eco

KAMPUSI I UNIVERSITETIT TË BOLONJËS : MES ARTI E FUNKSIONALITEIT

Bolonja njihet edhe si “qyteti i portikëve”, i cili shtrihet për 53 kilometra midis qendrës së qytetit dhe territorit jashtë mureve.Ndërtimi i tyre filloi në mesjetën e hershme për të zgjeruar hapësirën e shtëpive. Zhvillimi dhe afirmimi i Universitetit të Bolonjës tërhoqi shumë studentë dhe akademikë. Pra, ata duhej të vendoseshin në një qytet ende shumë të vogël, gati për të shpërthyer demografikisht.Portikëet apo Arkadat rezultuan të ishin një zgjidhje e shkëlqyer për të zgjidhur urgjencën e strehimit që ishte krijuar. Ato lejuan zgjerimin e kateve të sipërme të shtëpive, pa qenë nevoja të krijoheshin ndërtesa të reja. Fillimisht ishin vetëm trarë bartës që dilnin si ballkone. Më vonë, për shkak të shembjeve të shpeshta, u shtuan kolonat për të shkarkuar në tokë peshën në rritje të ndërtesave kështu lindën portikët e vërtetë. Përveç zgjidhjes së problemeve të shkaktuara nga fluksi i madh i njerëzve, portikat lejuan të strehoheshin nga moti. Rëndësia e tyre artistike dhe karakterizimi i tyre arkitektonik i bën ata kandidatë për t’u bërë një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Mësimet e Studiumit të Bolonjës fillimisht mbaheshin në vende të ndryshme të qytetit, shpesh në shtëpinë e profesorit të kursit me të cilin studentët lidhnin marrëveshje private. Herë të tjera mësimet bëheshin në kisha dhe manastirë.Rritja e numrit të studentëve krijoi nevojën për të realizuar një vend unitar për mësimdhënien, nga ku lindën zyrat e ndryshme të Universitetit të Bolonjës. Meqenëse Studiumi i Bolonjës lindi në vitin 1088 pas Krishtit. në vende të ndryshme të këtij qyteti të vogël, nuk është për t’u habitur që zyrat aktuale janë të vendosura në ndërtesa historike në qendër të qytetit. Fakultetet e Drejtësisë dhe të Mjekësisë janë ato që nga fillimi patën një zhvillim më të gjerë dhe më të shpejtë. Pas tyre u krijuan më shumë fakultete dhe në një kohë të shkurtër arritën në dy të parat. Selia e parë zyrtare e Universitetit të Bolonjës u krijua në Pallatin Archiginnasio në Piazza Galvani 1, menjëherë pas Kishës së San Petronio. Brenda Pallatit Archiginnasio mund të vizitoni dhomën e parë anatomike të Universitetit të Bolonjës, ku u mbajtën mësimet e Anatomisë. Njihet edhe me emrin “Teatri Anatomik” për formën e tij karakteristike, në qendër të të cilit mund të gjejmë ende tavolinën origjinale të operacionit. Me ndërtimin e selisë së parë, të gjitha shkollat e ndryshme u vendosën në një vend. Më tej, mësuesit filluan të paguhen nga Bashkia, duke humbur pjesërisht autonominë e tyre si “profesioniste të lirë”. Brenda ndërtesës është e mundur të admirosh një koleksion të madh të stemave heraldike që përkujtojnë studentët dhe mësuesit që ndoqën dhe dhanë mësim në Universitetin e Bolonjës.Më pas selia e Universitetit të Bolonjës u zhvendos në Palazzo Poggi, në Shën Zamboni 33 për shkak të Napoleonit. Në atë kohë, brenda godinës ishte vendosur Instituti i njohur i Shkencave, i themeluar nga shkencëtari Luigi Ferdinando Marsili. Një kuriozitet për Palazzo Poggi ka të bëjë me kullën e tij Specola. Kulla Specola u shtua pas ndërtimit të ndërtesës dhe ishte zyra e Departamentit të Astronomisë të Universitetit të Bolonjës, tashmë e shndërruar në një muze. Përveç kësaj, në një tavolinë të Universitetit të Bolonjës në Palazzo Poggi mund të zbuloni një nga shtatë sekretet e Bolonjës: mbishkrimin “Panum resis”, që do të thotë se kultura është baza e gjithçkaje. Një zyrë tjetër e Universitetit të Bolonjës e vendosur në një ndërtesë historike është Departamenti i Arteve Vizuale, Performuese dhe Mediale (kursi i diplomës DAMS), në Palazzo Marescotti Brazzetti. E vendosur në Shën Barberia 4, ndërtesa ka lindur si një rezidencë private. Në brendësi mund të gjejmë Bibliotekën e Muzikës dhe Argëtimit të Universitetit të Bolonjës. Muzika ka një rol shumë të rëndësishëm për Bolonja, siç mund ta zbuloni në artikullin e dedikuar Bolonja qyteti i muzikës. Krijimi i zyrave të reja për disiplina të ndryshme mundëson thithjen e pjesëmarrjes së madhe të studentëve dhe akademikëve të kalibrit të madh. Mes këtyre personave mund të dallojmë edhe figura shumë të rëndësishme ndërkombëtare. Kampusi i Universitetit të Bolonjës përbëhet nga dy komplekse: ai i vjetër në Viale del Risorgimento dhe ai më i fundit në Via Terracini. Kompleksi më i vjetër, që përmban laboratorë, salla leksionesh dhe zona për studentë, studiues dhe mësues, qëndron në distriktin Saragozza në N° 2, Viale del Risorgimento.Ndërtesa është një shembull kryesor i arkitekturës së shekullit të njëzetë, projektuar nga arkitekti Giuseppe Vaccaro dhe inauguruar në vitin 1935. Me dritaret e saj me shirit dhe linjat horizontale të kompensuara nga kulla vertikale, kompleksi Porta Saragozza në tokë që dikur i përkiste Villa Cassarini ishte i pari. vepër e arkitekturës së duhur moderne për të zbukuruar qytetin e Bolonjës.Një ndërtesë e madhe që plotëson kërkesat e studimit dhe kërkimit, tipari kryesor arkitektonik i saj është një kullë me tulla të kuqe që strehon një koleksion të vlefshëm tomesh të lashta. Shkolla e Inxhinierisë dhe Arkitekturës buron nga Shkolla e Inxhinierisë së Aplikuar me qendër në ish-manastirin e San Giovanni dei Celestini pranë Piazza Maggiore. Ndërsa kampuso në Kompleksi Via Terracini u inaugurua zyrtarisht më 5 maj 2007. Është një ndërtesë moderne funksionale që përmban ambiente mësimore për programet e mëposhtme të diplomave Programet e ciklit të parë të vitit të dytë dhe të tretë Inxhinieri e Mjedisit , Inxhinieri Kimike dhe Biokimike , Menaxhimi inxhinierik si edhevViti i parë dhe i dytë i programit të ciklit të dytë Inxhinieri e Mjedisit ,Inxhinieri Kimike dhe Procesi ,Menaxhimi inxhinierik .. Për të gjitha këto arsye dhe histori, njerëzit që vizitojnë Bolonja mund të kenë interes të njohin disa nga vendet historike të studimit dhe kërkimit që e bënë këtë qytet të famshëm në të gjithë botën: 1)Kisha e San Procolos është një vend takimi për studentët e universitetit të drejtësisë; 2)Colleggio di Spagna – i njohur gjithashtu me emrin e tij spanjoll “Real Colegio de España” – u porosit nga Kardinali Egidio Albornoz në 1364 dhe është ende dëshmitari i vetëm i 24 kolegjeve universitare të ndërtuara midis shekullit të 13 dhe 17 për të mirëpritur studentët që vijnë nga jashtë. 3)Pesë Varret e Glossatorëve pranë Kishës së San Franceskos dhe Bazilikës së San Domenikos janë dëshmia e prestigjit shoqëror që iu dhanë mjekëve të Universitetit të Bolonjës. Për më tepër, ata ishin pikë referimi për të ashtuquajturit studentë “artistë” dhe “juridik”; 4)Muzeu Medivela ruan disa portrete të pedagogëve me studentë. Ndër të tjera, ajo pret Lapide Della Pace, e cila u gdhend në 1222 për të festuar paqen e rivendosur midis studentëve dhe bashkisë, fajtor për ekzekutimin e një studenti që kishte dhunuar një grua; 5)Spitali Santa Maria della Morte dikur ishte i mbushur me studentë të mjekësisë dhe sot, ai pret Muzeun Arkeologjik të Bolonjës; 6)Pallati Archiginnasio u ndërtua me kërkesë të Papës Pio IV në vitin 1562 me synimin për të mbledhur në një vend unik të gjitha shkollat e Universitetit të Bolonjës. Ky funksion zgjati deri në vitin 1803 dhe tani ajo pret Bibliotekën Komunale dhe Sallën Famshme të Anatomisë prej druri, i ndërtuar në 1637 nga Antonio Levante në të cilën studentët e mjekësisë zhvilli9n mësimet e anatomisë; 7)Në një mur brenda Palazzo della Mercanzia (Pallati i Tregtisë), mund të shihni pllakën përkujtimore që feston përjashtimin nga taksat të studentëve të universitetit të Bolonjës në fillim të shekullit të 15-të, dhe kjo është një dëshmi e mëtejshme e prestigjit të universitetit. një mburrej përballë qytetarëve të tjeshtë të të qytetit; 8)Palazzo Poggi u ndërtua në gjysmën e shekullit të 16-të; Napoleoni e zgjodhi atë si vendndodhjen e re të Universitetit modern të Bolonjës në vitin 1802. Brenda, ajo përmban “Aula” ku Giosuè Carducci kishte mësimet e tij kur iu dha katedra e Letërsisë Italiane në 1860; 9)E themeluar në vitin 1568 nën iniciativën e Ulisse Aldrovandi, Kopshti Botanik është një nga kopshtet më të lashta në Itali dhe ruan me xhelozi thesare bimore unike në botë; 10)Biblioteka e Universitetit në Via Zamboni vazhdon edhe sot aktivitetin e saj të koleksionit retrospektiv-historik dhe është një qendër ekselence për sa i përket kërkimit hartografik dhe bibliografik.